30 września 2025 r. rozpoczął się nowy rozdział w historii europejskiego rynku energii. Tego dnia z sukcesem uruchomiono handel instrumentami 15-minutowymi (15-min MTU) w ramach Single Day-Ahead Coupling (SDAC), a pierwszym dniem dostawy został 1 października. To wydarzenie, przygotowywane od wielu miesięcy przez europejskich NEMO (Nominated Electricity Market Operators), operatorów systemów przesyłowych (OSP) oraz samych uczestników rynku, jest jednym z najważniejszych kamieni milowych w procesie budowy jednolitego rynku energii elektrycznej w Europie.
Wdrożenie nowych produktów zostało poprzedzone szczegółowymi testami, przeprowadzonymi przez wszystkich Nominowanych Operatorów Energii Elektrycznej (NEMO), Operatorów Systemów Przesyłowych (OSP) oraz uczestników rynku. Dzięki zakrojonej współpracy i zaangażowaniu nowe produkty dla 15-min okresów dostawy pozwolą na lepsze dopasowanie podaży i popytu, a także umożliwią bardziej precyzyjne reagowanie na zmienną płynność związaną z rosnącym udziałem energii produkowanej w odnawialnych źródłach energii. Tym samym nowe produkty wesprą integrację OZE w europejskim miksie energetycznym, co przełoży się na zmniejszenie zależności od paliw kopalnych oraz wpłynie na większą niezależność i stabilność sektora.
Uruchomienie 15-min MTU na europejskim Rynku Dnia Następnego wpisuje się w szerszy kontekst budowy zintegrowanego rynku energii elektrycznej i działań podejmowanych w tym celu. Rok wcześniej – 13 czerwca 2024 r. – podobne rozwiązania wprowadzono na Rynku Dnia Bieżącego, uzupełniając je dodatkowo o instrumenty godzinowe w ramach aukcji IDA (Intraday Auctions), co wynikało z reform wprowadzanych na rynku bilansującym czy w ramach Electricity Market Design (EMD).
Nowe zasady rynku energii, które weszły w życie 16 lipca 2024 r. na mocy Dyrektywy (UE) 2024/1711 oraz Rozporządzenia (UE) 2024/1747, stanowią fundament unijnej reformy Electricity Market Design (EMD). Pakiet legislacyjny wprowadza szereg narzędzi mających zwiększyć stabilność cen i bezpieczeństwo dostaw. Kluczowe elementy obejmują: rozwój długoterminowych kontraktów typu CfD (Contracts for Difference) i PPA (Power Purchase Agreements) w celu zapewnienia przewidywalnych przychodów dla wytwórców OZE oraz stabilnych cen dla odbiorców; wzmocnienie mechanizmów capacity remuneration i integracji elastycznych technologii (magazynów energii, DSR); a także wprowadzenie większej przejrzystości i nadzoru nad rynkiem, aby ograniczyć ryzyko manipulacji i nadużyć. Reforma ma również wbudowane elementy ochrony odbiorców wrażliwych – w tym prawo do dynamicznych taryf i kontraktów długoterminowych – oraz mechanizmy wsparcia dla przemysłu energochłonnego. Celem nowych regulacji jest nie tylko integracja rosnącego udziału OZE (ponad 60% miksu do 2030 r.), ale także poprawa konkurencyjności gospodarki europejskiej i wzmocnienie unijnej suwerenności energetycznej.
Więcej informacji:
https://www.tge.pl/aktualnosci-tge-czytaj?cmn_id=91998&title=Produkty+15-minutowe+na+Rynku+Dnia+Nast%C4%99pnego.+TGE+wdra%C5%BCa+nowe+rozwi%C4%85zania