28 kwietnia 2025 roku Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) podpisały z amerykańskim konsorcjum Westinghouse-Bechtel umowę pomostową EDA (Engineering Development Agreement). To strategiczne porozumienie wyznacza kolejny etap w przygotowaniach do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce, która powstanie w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu. Energetyka jądrowa odgrywa kluczową rolę w transformacji sektora energetycznego – jako źródło zeroemisyjne, przewidywalne i odporne na wahania pogodowe.
Dla polskiej gospodarki oznacza to w przyszłości dostęp do energii elektrycznej o stabilnych kosztach wytwarzania, niezależnych od rynku uprawnień do emisji CO₂ czy zmienności cen gazu ziemnego. Umowa EDA pozwala na kontynuację prac projektowych, m.in. w zakresie pozwoleń środowiskowych i budowlanych, a także przeprowadzenie szczegółowych badań geologicznych. To niezbędne kroki przed rozpoczęciem budowy w 2028 roku.
Zawarta umowa to również krok w stronę uzyskania zgody Komisji Europejskiej na pomoc publiczną dla projektu. W tym kontekście warto podkreślić, że energetyka jądrowa coraz częściej klasyfikowana jest jako technologia zrównoważona zgodnie z unijną taksonomią. Dla polskiej gospodarki to ważny sygnał – energia jądrowa może w przyszłości stanowić kluczowy komponent miksu energetycznego. W warunkach postępującej elektryfikacji przemysłu i transportu oraz wycofywania konwencjonalnych źródeł węglowych, energetyka jądrowa wnosi niezbędną przewidywalność produkcji energii elektrycznej.
W ramach szerszego porozumienia między Polską a USA, omawiano również przyszłość małych reaktorów modułowych (SMR) za projekt, który odpowiedzialna jest Orlen Synthos Green Energy. To kierunek szczególnie interesujący z perspektywy przemysłu energochłonnego, który może w przyszłości samodzielnie inwestować w tego typu instalacje.
Zgodnie z rządowym programem, do 2040 roku Polska planuje osiągnąć 6–9 GW mocy z elektrowni jądrowych. Pierwsza jednostka – której dotyczy podpisana umowa – ma zostać oddana do eksploatacji w 2036 roku. Projekt ten, wsparty międzynarodową współpracą i zabezpieczeniami prawnymi (udział Prokuratorii Generalnej w negocjacjach), zwiększa wiarygodność całego przedsięwzięcia. Dla rynku oznacza to szansę na rozwój produktów energetycznych o wysokiej stabilności i niskim śladzie węglowym.
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/web/premier/polsko-amerykanska-umowa-pomostowa-w-sprawie-elektrowni-jadrowej-podpisana