Raport przygotowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) stanowi szczegółową analizę wpływu konfliktu zbrojnego na Ukrainie na systemy energetyczne Polski i Ukrainy. Uwzględnia zarówno krótkoterminowe wyzwania, jak i długoterminowe perspektywy transformacji energetycznej w obu krajach, z naciskiem na odnawialne źródła energii (OZE).
Polska realizuje cele dekarbonizacji, co znajduje odzwierciedlenie w rosnącym udziale OZE w krajowym miksie energetycznym. Udział energii z odnawialnych źródeł wzrósł z 17,3% w 2021 roku do 27,7% w 2023 roku. Rozwój fotowoltaiki odnotował znaczący wzrost mocy o 122,4%, podczas gdy energetyka wiatrowa zwiększyła swoje możliwości o 32,5%. Jednocześnie produkcja energii z węgla kamiennego i brunatnego spadła o 22,6%.
Plany do 2030 roku zakładają dalsze ograniczenie produkcji energii z węgla do poziomu 70 TWh, co jest znaczącą redukcją w porównaniu z wcześniejszym scenariuszem zakładającym 113 TWh. Polska kontynuuje również działania związane z budową pierwszej elektrowni jądrowej, której celem jest zapewnienie stabilnych i niskoemisyjnych źródeł energii.
W wyniku konfliktu zbrojnego Ukraina poniosła znaczne straty w sektorze energetycznym, które na koniec 2023 roku oszacowano na 10,6 miliarda dolarów. Straty dotknęły zarówno infrastruktury przesyłowej, jak i wytwórczej, co zmusiło Ukrainę do importu energii elektrycznej. W 2023 roku głównymi dostawcami energii były Słowacja (69%) oraz Węgry (40% w pierwszej połowie 2024 roku).
Plany odbudowy sektora energetycznego Ukrainy zakładają inwestycje o wartości 47,1 miliarda dolarów w ciągu najbliższej dekady. Kluczową rolę w tych działaniach odegrają odnawialne źródła energii. W 2023 roku udział OZE w ukraińskim miksie energetycznym wyniósł 15,1%, a w 2024 roku wzrósł do 18%. Do 2050 roku Ukraina planuje przeznaczyć 280,5 miliarda dolarów na rozwój energii wiatrowej, słonecznej i jądrowej.
Raport BGK wskazuje na możliwości współpracy między Polską a Ukrainą w zakresie transformacji energetycznej. Polska, dzięki rozwiniętej infrastrukturze i doświadczeniu w realizacji projektów OZE, może odegrać istotną rolę w odbudowie ukraińskiego sektora energetycznego. Współpraca może obejmować: przekazanie Ukrainie używanych komponentów energetycznych, realizację wspólnych projektów w obszarze technologii wodorowych, wsparcie w integracji Ukrainy z europejskim rynkiem energetycznym.
Raport podkreśla, że transformacja energetyczna Polski i odbudowa sektora energetycznego Ukrainy mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego w regionie. Rozwój OZE stanowi kluczowy element działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i uniezależnienia się od tradycyjnych paliw kopalnych. Współpraca między oboma krajami może przyspieszyć realizację wspólnych celów w zakresie modernizacji infrastruktury i dekarbonizacji sektora energetycznego.
Więcej informacji:
https://www.bgk.pl/files/public/Raporty/System_energetyczny_PL-UKR.pdf