Zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie „European Electricity Review 2025”, w ubiegłym roku po raz pierwszy energia słoneczna osiągnęła wyższy udział w miksie energetycznym Unii Europejskiej niż węgiel, stanowiąc 11% całkowitej produkcji. Rozwój energetyki odnawialnej przyczynił się do ograniczenia importu paliw kopalnych. Od 2019 roku dodatkowe moce wiatrowe i słoneczne pozwoliły Unii Europejskiej uniknąć importu 92 miliardów metrów sześciennych gazu i 55 milionów ton węgla, co przełożyło się na oszczędności szacowane na 59 miliardów euro.
Według raportu, udział fotowoltaiki w produkcji energii elektrycznej w UE wzrósł do 11% (304 TWh), przewyższając udział węgla, który spadł do 10% (269 TWh). Wzrost energii słonecznej był obserwowany we wszystkich krajach Unii, co wskazuje na jej rosnącą rolę w europejskim systemie elektroenergetycznym. Jednocześnie produkcja energii z paliw kopalnych zmniejszyła się o 9%, co oznacza najniższy poziom od ponad 40 lat. Zmiany te miały wpływ na emisje gazów cieplarnianych, które w sektorze elektroenergetycznym spadły o 9% w stosunku do roku 2023, osiągając poziom niższy niż połowa wartości z 2007 roku. Spadek emisji był w dużej mierze związany z redukcją wykorzystania gazu ziemnego, którego udział w produkcji energii elektrycznej w UE spadł do 16% (430 TWh), kontynuując tendencję spadkową obserwowaną od pięciu lat.
Obok energii słonecznej, istotną rolę w unijnym miksie energetycznym odgrywa energia wiatrowa, która w 2024 roku stanowiła 17% produkcji energii elektrycznej (477 TWh). Choć jej udział pozostał na zbliżonym poziomie w porównaniu do roku 2023, prognozy wskazują na dalszy rozwój tego sektora, wspierany przez nowe inwestycje i aukcje planowane na lata 2025–2030.
Jednym z interesujących zjawisk zaobserwowanych w 2024 roku było zwiększenie liczby godzin z zerowymi lub ujemnymi cenami energii elektrycznej. W skali roku 4% godzin na europejskim rynku energii odnotowało bardzo niskie ceny, co wynikało głównie z wysokiej produkcji energii słonecznej w ciągu dnia. Zjawisko to może mieć znaczenie dla kształtowania przyszłej polityki energetycznej, zwłaszcza w zakresie rozwoju systemów magazynowania energii i elastycznego zarządzania popytem.
Mimo znaczącego postępu w transformacji energetycznej, wciąż istnieją wyzwania wymagające rozwiązania. W 2024 roku zapotrzebowanie na energię elektryczną w UE wzrosło o 1%, co może sygnalizować początek długoterminowego trendu wzrostowego, związanego m.in. z elektryfikacją przemysłu i transportu. Rozwój infrastruktury sieciowej oraz wdrożenie efektywnych mechanizmów magazynowania energii będą kluczowe dla dalszej integracji odnawialnych źródeł energii.
Z raportu wynika, że Unia Europejska kontynuuje proces transformacji sektora energetycznego, dążąc do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Tempo tej zmiany pozostaje jednak zróżnicowane w poszczególnych sektorach – podczas gdy energia słoneczna rozwija się dynamicznie, sektor wiatrowy stoi przed wyzwaniami związanymi m.in. z procesem wydawania pozwoleń i dostępnością infrastruktury. W kolejnych latach istotne będzie dalsze dostosowanie polityki energetycznej oraz rozwój mechanizmów wspierających stabilność systemu elektroenergetycznego.
Więcej informacji:
https://ember-energy.org/app/uploads/2025/01/EER_2025_22012025.pdf