W listopadzie 2024 roku rynek energetyczny w Polsce i Europie doświadczył znaczących zmian, które miały wpływ na ceny energii elektrycznej, gazu oraz praw majątkowych związanych z OZE. Wzrost cen energii elektrycznej i gazu na rynku terminowym oraz duże wahania temperatury wprowadziły niepewność w sektorze. Dodatkowo, zjawisko „Dunkelflaute” oraz decyzja o przedłużeniu działalności Elektrowni Rybnik stanowią istotne punkty dyskusji w kontekście przyszłości polskiej energetyki.
Energia elektryczna
W listopadzie 2024 r. na rynku terminowym średnia cena kontraktu rocznego z dostawą pasmową na 2025 r. (BASE_Y-25) wyniosła 433,88 zł/MWh, co oznacza wzrost o 9,24 zł/MWh w porównaniu do października. Na rynku dnia następnego średnia cena osiągnęła 540,07 zł/MWh, co stanowi wzrost o 96,10 zł/MWh względem poprzedniego miesiąca. Wolumen obrotu energią elektryczną na TGE wyniósł 10 701 613 MWh, co oznacza spadek o 24,3% w porównaniu do listopada 2023 r.
Gaz ziemny
W listopadzie 2024 r. średnia cena kontraktu gazu ziemnego na 2025 rok (GAS_BASE_Y-25) na rynku terminowym wyniosła 200,70 zł/MWh, co oznacza wzrost o 8,56 zł/MWh w porównaniu do października 2024 r. Na rynku dnia następnego cena wzrosła do 219,35 zł/MWh, co stanowi wzrost o 20,71 zł/MWh w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Wolumen obrotu gazem ziemnym na rynku TGE w listopadzie 2024 r. wyniósł 14 147 285 MWh, co stanowi spadek o 16,1% w porównaniu do listopada 2023 r.
Prawa majątkowe
W listopadzie 2024 r. wolumen obrotu prawami majątkowymi związanymi z energią elektryczną z OZE wyniósł 753 810 MWh, co oznacza spadek o 26,5% w porównaniu do listopada 2023 r. Średnia cena na sesjach RPM dla instrumentu PMOZE_A wyniosła 35,74 zł/MWh, co stanowi spadek o 1,05 zł/MWh względem października 2024 r.
Pogoda
Listopad był wyjątkowym miesiącem z powodu wystąpienia zgniłego wyżu (z niem. „Dunkelflaute”), który oznacza okres, w którym możliwość generacji energii odnawialnej jest bardzo ograniczona z powodu braku słońca oraz wiatru. To zjawisko miało miejsce nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach sąsiednich, co na początku listopada spowodowało uruchomienie rynku mocy.
Dodatkowo, z powodu niskich temperatur na Starym Kontynencie, tempo zużycia gazu znacznie przekroczyło tempo jego wtłaczania do magazynów. W efekcie pojawiły się obawy, że Unia Europejska zakończy zimę z niskimi zapasami gazu ziemnego, co może prowadzić do rywalizacji na rynku globalnym o dostawy skroplonego gazu.
Elektrownia Rybnik
W czwartek, 5 grudnia, PGE oraz Ministerstwo Aktywów Państwowych ogłosiły, że bloki w Elektrowni Rybnik będą działały do 2027 roku, wydłużając ich okres eksploatacji. Początkowa decyzja o zamknięciu zakładu już w 2025 roku wywołała liczne obawy.
W odpowiedzi na te plany, radni Rybnika przyjęli apel do premiera, wyrażając zaniepokojenie przedwczesnym zamknięciem elektrowni. W apelu zaapelowano o przedstawienie strategii transformacji zakładu oraz wyjaśnienie powodów podjęcia takiej decyzji. Radni zwrócili uwagę na istotną rolę elektrowni w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego regionu, jej wkład w lokalną gospodarkę poprzez zatrudnienie setek osób i współpracę z firmami. Podkreślono, że przedwczesne zamknięcie mogłoby mieć poważne konsekwencje zarówno dla mieszkańców Rybnika, jak i dla krajowej energetyki.
Autor: Leo Sornek
Źródło: TGE, CIRE, Wysokie Napięcie