Dziś omówimy kluczowe zmiany na rynku energii elektrycznej w październiku 2024 roku, który upłynął pod znakiem wzrostów cen, zmiennych warunków atmosferycznych oraz wyzwań związanych z zarządzaniem zasobami energetycznymi. Szczegółowa analiza pokazuje, jak te czynniki wpłynęły na rynek oraz decyzje kluczowych graczy.
Energia Elektryczna
W październiku 2024 roku średnia ważona cena wyniosła około 443,97 PLN/MWh, co stanowi wzrost o 27,14 PLN w porównaniu do września. Wolumen obrotu energią w październiku osiągnął wartość 4 000 991 MWh, co stanowi minimalny spadek w porównaniu do września, kiedy wolumen obrotu wyniósł 4 001 127 MWh.
Jeśli chodzi o ceny występujące w poszczególnych godzinach, to najwyższa średnia ważona cena wystąpiła o godzinie 19:00 i wyniosła 864,97 PLN/MWh. Natomiast najniższa średnia ważona cena przypadła na godzinę 14:00 i wyniosła 292,90PLN/MWh.
Średnia ważona cena kontraktu rocznego z dostawą pasmową w 2025 roku (BASE_Y-25) na RTPE wyniosła 424,64 zł/MWh, co stanowi spadek o 17,19 zł/MWh w porównaniu do ceny tego samego kontraktu w poprzednim miesiącu.
Pogoda
W październiku 2024 roku na rynku energii elektrycznej obserwowano zmienne warunki generacji w zależności od warunków atmosferycznych. Na początku miesiąca generacja energii z instalacji fotowoltaicznych była ograniczona z powodu braku słońca. W połowie października wystąpiła wyraźna poprawa, a środkowa część października charakteryzowała się wysoką produkcją energii z wiatru. W drugiej połowie października, wraz z poprawą warunków pogodowych i zmniejszeniem zachmurzenia, generacja energii słonecznej wzrosła. Generacja energii ze słońca wraz z coraz krótszymi dniami powoduje spadek istotności energii z paneli fotowoltaicznych w kolejnych miesiącach zimowych.
Prawa majątkowe
W październiku 2024 roku wolumen obrotu prawami majątkowymi dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE wyniósł 1 068 794 MWh, co stanowi spadek o 13,4% r/r. Średnia ważona cena na sesjach RPM dla instrumentu PMOZE_A wyniosła 36,79 zł/MWh, co oznacza spadek o 5,52 zł/MWh w porównaniu do września 2024.
Obroty prawami majątkowymi dotyczącymi efektywności energetycznej wyniosły 6 808 toe, co stanowi spadek o 11,3% w porównaniu do października 2023 roku. Średnia cena instrumentu PMEF_F wyniosła 2 260,71 zł/toe, co oznacza spadek o 30,70 zł/toe w porównaniu do poprzedniego miesiąca.
Ogłoszenie przywołania PSE na rynku mocy
Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) ogłosiły okresy przywołania na rynku mocy, które będą miały miejsce w środę, 6 listopada 2024 r., w godzinach 16:00–19:00. Oznacza to, że podmioty uczestniczące w rynku mocy, takie jak wytwórcy energii czy odbiorcy redukujący zapotrzebowanie, muszą dostarczyć wymaganą moc do systemu lub zmniejszyć swoje zużycie w tym czasie, zgodnie z zawartymi umowami.
Na rynku Dnia Następnego dla 6 listopada cena energii, dla której rynek mocy został wezwany, wynosiła:
- 16:00 – 17:00 – 1.999 PLN/MWh,
- 17:00 – 18:00 – 2.750 PLN/MWh,
- 18:00 – 19:00 – 2.449 PLN/MWh.
Decyzja o przywołaniu została podjęta w związku z prognozowanym wysokim zapotrzebowaniem na energię, niską produkcją z farm wiatrowych oraz ograniczoną dostępnością mocy w jednostkach konwencjonalnych. PSE stosują takie środki w ramach standardowych procedur zapewniających stabilność krajowego systemu energetycznego.
Warto również zaznaczyć, że obowiązki związane z rynkiem mocy nie dotyczą wyłącznie jednostek wytwórczych. Uczestnikami rynku mocy mogą być także odbiorcy energii, którzy biorą udział w tzw. Demand Side Response (DSR). Takimi odbiorcami są zazwyczaj duże przedsiębiorstwa energochłonne, które potrafią dostosować swoje zużycie energii w sytuacji nadpodaży w sieci.
Ogłoszenie okresów przywołania nie ma wpływu na odbiorców indywidualnych, chyba że są oni częścią rynku mocy. Uczestnicy rynku, którzy muszą zrealizować swoje obowiązki, otrzymują wynagrodzenie za gotowość i wykonanie działań w razie potrzeby.
Największa elektrownia gazowa w Polsce
PGE Polska Grupa Energetyczna uruchomiła elektrownię gazową PGE Gryfino Dolna Odra o mocy 1366 MW, największą w Polsce i jedną z najnowocześniejszych w Europie. Elektrownia pokryje ponad 5 proc. krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną, zwiększając bezpieczeństwo energetyczne regionu.
Nowa jednostka składa się z dwóch bloków gazowo-parowych, każdy o mocy 683 MW brutto, z nominalną sprawnością przekraczającą 63 proc. To ponad 70 proc. lepsza wydajność niż starsze bloki węglowe. Elektrownia charakteryzuje się elastycznością, z czasem startu z zimnego stanu do minimum technicznego wynoszącym 4 godziny, a z gorącego stanu tylko 30 minut, co wspiera integrację odnawialnych źródeł energii.
PGE Gryfino Dolna Odra spełnia restrykcyjne normy emisji zgodne z konkluzjami BAT, ograniczając emisję pyłu i tlenków siarki niemal do zera. Wskaźnik emisyjności wynosi około 330g CO2 na kWh, co jest niemal trzykrotnie niższą wartością niż w przypadku bloków węglowych Elektrowni Dolna Odra.
Budowa elektrowni PGE Gryfino Dolna Odra zaczęła się w 2018 roku. Elektrownia posiada 17-letni kontrakt na rynku mocy, który obowiązuje od 2024 roku. Całkowita wartość inwestycji wyniosła ponad 3,7 mld zł netto, a wykonawcą projektu było konsorcjum GE Vernova i Polimex Mostostal.
Autor: Leo Sornek