Nowelizacja Ustawy OZE: nowe ulgi energetyczne dedykowane wsparciu przemysłu energochłonnego i przeciwdziałaniu ucieczce emisji

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE). Przepisy wprowadzają zmiany mające na celu wsparcie energochłonnych branż przemysłowych w Polsce, takich jak przemysł chemiczny, spożywczy czy metalurgiczny. Dzięki rozszerzeniu listy sektorów objętych ulgami, zgodnie z wytycznymi CEEAG (Climate, Energy and Environmental Aid Guidelines), liczba branż kwalifikujących się do pomocy wzrosła do 116. Zmiany te mają na celu złagodzenie skutków wysokich kosztów energii, co jest szczególnie ważne w obliczu rosnących cen energii i wyzwań związanych z polityką klimatyczną Unii Europejskiej.

Przedsiębiorstwo energochłonne to firma, dla której koszty związane z energią (elektryczną, cieplną, gazową itp.) stanowią istotną część wydatków operacyjnych. Zgodnie z przepisami krajowymi oraz wytycznymi unijnymi, za przedsiębiorstwa energochłonne uznaje się podmioty, które spełniają określone kryteria, takie jak:

1. Wskaźnik intensywności kosztów energii – przedsiębiorstwo, u którego koszt energii stanowi co najmniej 3% wartości dodanej brutto (Gross Value Added, GVA).
2. Przynależność do wybranych sektorów – są to branże szczególnie energochłonne, takie jak przemysł cementowy, chemiczny, metalurgiczny, papierniczy czy spożywczy.
3. Ryzyko „ucieczki emisji” – przedsiębiorstwa, które mogą być narażone na przenoszenie produkcji do krajów o mniej restrykcyjnych przepisach dotyczących emisji CO₂.

Nowe przepisy uwzględniają sektory narażone na tzw. „ucieczkę emisji” (carbon leakage), czyli ryzyko przeniesienia produkcji do krajów o mniej restrykcyjnych regulacjach dotyczących emisji CO₂. W ramach nowelizacji wprowadzono dwa poziomy ulg: 85% ulgi – dla branż o najwyższym ryzyku „ucieczki emisji” i 75% ulgi – dla branż o umiarkowanym ryzyku.

Nowelizacja ustawy wprowadza również mechanizm opłaty wyrównawczej, który jest narzędziem zapewniającym równowagę między wsparciem dla energochłonnych przedsiębiorstw a przestrzeganiem unijnych zasad konkurencji i pomocy publicznej.

1. Minimalny koszt energii: opłata wyrównawcza gwarantuje, że koszt energii dla firm energochłonnych nie spadnie poniżej określonego poziomu, wynoszącego 0,5 EUR/MWh.
2. Korekta ulg: w przypadku, gdy ulgi spowodowałyby obniżenie kosztów energii poniżej tego progu, opłata wyrównawcza „uzupełnia” różnicę, podnosząc efektywną cenę energii do minimalnego wymaganego poziomu.

Przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z nowych ulg w 2025 r., muszą spełnić określone wymogi formalne. Do 3 stycznia 2025 r. (20 dni od wejścia przepisów w życie) podmioty, które złożyły już dokumenty do Prezesa URE, zobowiązane są do ich korekty zgodnie z nowymi wzorami. Natomiast przedsiębiorstwa, które jeszcze tego nie zrobiły, mają również 20 dni na dostarczenie wymaganych dokumentów.

Zakres dokumentów składanych do URE obejmuje:

1. Oświadczenie zawierające:

• potwierdzenie wykonywania działalności zgodnie z kodem PKD wskazanym w ustawie OZE,
• ilość zużytej i zakupionej energii elektrycznej w roku poprzedzającym,
• wartość współczynnika intensywności zużycia energii,
• ilość energii objętej obowiązkiem umarzania świadectw pochodzenia, opłatą OZE i opłatą kogeneracyjną.

       2. Opinię biegłego rewidenta, która musi zawierać:

• potwierdzenie prawidłowego wyliczenia współczynnika intensywności zużycia energii,
• weryfikację poprawności określenia kodu PKD przeważającej działalności,
• deklarację, że przedsiębiorstwo nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu przepisów UE.

Dokumenty można złożyć:

1. W formie papierowej na adres:

• Urząd Regulacji Energetyki, Departament Źródeł Odnawialnych, ul. Towarowa 25a, 00-869 Warszawa,

       2. Osobiście w Kancelarii URE lub Oddziałach Terenowych,

       3. Elektronicznie z kwalifikowanym podpisem.

Na kopertach z dokumentami należy umieścić dopisek „Odbiorca przemysłowy OZE”.

Zmiany te mają na celu obniżenie kosztów prowadzenia działalności w energochłonnych branżach, jednocześnie zabezpieczając ich konkurencyjność na rynku unijnym w obliczu rosnących kosztów transformacji energetycznej i zaostrzonych wymagań klimatycznych. Mechanizmy takie jak ulgi i opłaty wyrównawcze mają także przeciwdziałać „ucieczce emisji”, zachęcając firmy do utrzymania produkcji w Polsce.

Więcej informacji:

https://orka.sejm.gov.pl/opinie10.nsf/nazwa/744_u/$file/744_u.pdf